Samarytanka

Schemat udzielania PP

Podczas udzielania pierwszej pomocy powinniśmy kierować się poniższym schematem. Pozwoli on nam na sprawne i niezagrażające zdrowiu i życiu przeprowadzenie akcji ratowniczej

• Pierwszą czynnością, jaką powinniśmy wykonać jest zabezpieczenie miejsca wypadku. Jeżeli do wypadku doszło na jezdni obszar zabezpieczamy ustawiając trójkąty ostrzegawcze lub inne widoczne przedmioty. Dzięki temu możemy być pewni, że nic nam nie grozi. Pamiętajmy też o wyłączeniu silnika i (jeżeli potrafimy) o odłączeniu akumulatora. Jeżeli rzecz dzieje się w innym miejscu niż droga przeanalizujmy okoliczności i podejmijmy czynności, które zagwarantują bezpieczeństwo nam i poszkodowanym.
• Określamy czy osoba jest przytomna (pytamy, czy wszystko w porządku, jeżeli nie odpowiada możemy krzyknąć, lub klasnąć koło ucha). W razie braku przytomności sprawdzamy oddech (ucho przykładamy do ust poszkodowanego, jednocześnie obserwujemy klatkę piersiową. Jest to tak zwany schemat "Widzę, słyszę, czuję". Jeżeli poszkodowany oddycha to zobaczymy unoszącą się klatkę piersiową, usłyszymy świst wdychanego powietrza lub poczujemy na policzku wydychane powietrze. W przypadku, gdy poszkodowany jest przytomny próbujemy przeprowadzić wywiad (tak zwane SAMPLE). Aby zapewnić bezpieczeństwo osoby poszkodowanej usuwamy z jej jamy ustnej wszystkie ciała obce oraz odchylamy głowę do tyłu, by osoba ta nie udusiła się własnym językiem.
• Po zebraniu odpowiednich informacji należy wezwać pogotowie ratunkowe. O powiadomienie służb medycznych można poprosić także inne osoby będące na miejscu wypadku. Pomoże nam to na szybsze rozpoczęcie udzielania pomocy. Numer na pogotowie ratunowe to 999 lub 112 z telefonu komórkowego.
• W razie potrzeby i umiejętności wykonujemy resuscytację krążeniowo-oddechową
• oraz inne czynności, które mogą pomóc w uratowaniu życia i zdrowia

Powiadamianie służb ratunkowych

Bardzo ważne jest, aby po rozpoznaniu sytuacji, ale jeszcze przed przystąpieniem do udzielenia pomocy wezwać pogotowie. W przeciwnym razie nasza pomoc będzie bezcelowa.
Poniżej znajdują się w kolejności wszystkie informacje, które musimy podać dyspozytorowi pogotowia przy zgłoszeniu wypadku:

• dokładna lokalizacja
• imię, nazwisko i numer telefonu z którego dzwonimy
• informacja kim jest poszkodowany
• dokładny opis urazów
• informacja o podejmowanych czynnościach ratowniczych

Bardzo ważne jest, aby nie kończyć połączenia zanim zrobi to dyspozytor. Jeśli istnieje taka możliwość, warto zlecić zgłoszenie wypadku innemu świadkowi. Należy wówczas przekazać mu wszystkie informacje potrzebne do zgłoszenia.
Numer pogotowia: 999

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa

Resuscytacja krążeniowo - oddechowa to czynności, które mają zastąpić podstawowe funkcje życiowe - krążenie i oddychanie. Często ich wykonanie w możliwie najkrótszym czasie decyduje o życiu poszkodowanego.
Resuscytację będziemy wykonywać, gdy stwierdzimy, że poszkodowany jest nieprzytomny i nie ma oddechu (czynności te sprawdzamy za pomocą metody "słyszę - widzę - czuję").

Przebieg

Powtarzamy cykl 30 uciśnięć klatki piersiowej (dłonie splecione na splocie słonecznym) i 2 wdechów. Uciski powinny być rytmiczne, w umiarkowanym tempie [około dwóch na sekundę]. Resuscytację możemy skończyć dopiero, gdy pojawią się sanitariusze, którzy za nas zajmą się poszkodowanym.

 Omdlenie

Omdlenie to krótkotrwała strata przytomności spowodowana niedotlenieniem mózgu. Może występować także u ludzi zdrowych.
Przyczyny

• duszne pomieszczenie
• nieprzyjemne bodźce
• ból
• problemy z sercem lub naczyniami krwionośnymi

Rozpoznanie

• Poszkodowany jest nieprzytomny, ale zachowane są funkcje życiowe.
• Trudne do stwierdzenia, w przypadku gdy nie jesteśmy pewni omdlenia stosujemy się do zasad udzielania PP w przypadku utraty przytomności.

Objawy poprzedzające omdlenie

• osłabienie
• szumy w uszach
• „mroczki” przed oczami
• blada, spocona skóra

Udzielanie Pierwszej Pomocy

Poszkodowanego układamy na plecach. Aby zapewnić dopływ krwi do mózgu podnosimy wszystkie kończyny do góry. W przypadku ciężarnych kobiet należy zastosować ułożenie poszkodowanego na lewym boku. Ponadto należy zapewnić dostęp świeżego powietrza, oraz umożliwić swobodny przepływ powietrza przez krtań (należy rozpiąć krawat, kołnierzyk, zdjąć szal). Do momentu odzyskania przytomności kontrolujemy parametry życiowe. Jeżeli przytomność nie wraca po kilku minutach wzywamy pogotowie.

Oparzenia

Oparzenie to uszkodzenie skóry powstałe przez działanie ciepła, substancji chemicznych, promieniowania lub prądu elektrycznego. Oparzenia dzielimy na 3 stopnie w zależności od rozległości obrażeń.
Oparzenie I stopnia

  Występuje zaczerwienienie skóry. Oparzenie schodzi samoistnie po kilku dniach.

Oparzenie II stopnia

Występują pęcherze z surowicznym płynem. Oparzeniu stopnia II towarzyszy zawsze dookoła oparzenie stopnia I. Schodzi po kilkunastu dniach

Oparzenie III stopnia

Występuje martwica lub zwęglenie. Oparzenie pozostawia blizny. Goi się długo. Razem z oparzeniem stopnia III występują oparzenia stopnia I i II.

Jak udzielić pierwszej pomocy?

• Poszkodowanego należy bezwłocznie oddzielić od źródła oparzenia.
• Oparzenie należy przepłukiwać około 20 minut bieżącą, letnią wodą.
• W przypadku oparzeń II i III stopnia, opatrujemy oparzone miejsce, tak jak ranę.
• Przy oparzeniach II stopnia nie przebijamy powstałych pęcherzy.
• Jeżeli oparzenie jest ciężkie wezwać pogotowie ratunkowe.

Pozycja boczna ustalona

Pozycja boczna ustalona (pozycja bezpieczna) to pozycja, w której należy ułożyć nieprzytomnego poszkodowanego w przypadku gdy zachowany jest oddech oraz inne funkcje życiowe. Pozycja ta umożliwi poszkodowanemu odzyskanie przytomności, a także uniemożliwi ewentualne zaksztuszenie się treścią żołądkową i innymi płynami znajdującymi się w ciele poszkodowanego oraz językiem. Wszelkie płyny zagrażające życiu lub zdrowiu samoczynnie wydostaną się przez jamę ustną. Poniżej w punktach został przedstawiony algorytm ustawiania poszkodowanego w pozycji bezpiecznej zgodny z zaleceniami ERC. Poszkodowanego należy co 30 minut przewracać na drugi bok.

10 kroków potrzebnych do wykonania pozycji

1. zdjąć okulary poszkodowanego,
2. upewnić się, że obie nogi są ułożone prosto,
3. ręka, która jest po Twojej stronie ułóż pod kątem prostym do ciała poszkodowanego. Następnie zegnij w łokciu tak, by była skierowana do góry (rys. 1),
4. drugą rękę połóż w poprzek klatki piersiowej i podłóż stroną wierzchnią pod policzek poszkodowanego znajdujący się bliżej Ciebie (rys. 1),
5. drugą ręką należy złapać za nogę, która jest dalej od Ciebie, tuż powyżej kolana i podnieś ją do góry, nie odrywając stopy od podłoża (rys. 2),
6. trzymając cały czas jedną z dłoni przyciśniętą do policzka drugą ręką pociągnij za nogę poszkodowanego tak, by ten obrócił się na bok w Twoją stronę (rys. 3),
7. ułóż nogę, za którą chwytałeś tak, by staw biodrowy i kolanowy były zgięte pod kątem prostym (rys. 5),
8. odegnij głowę poszkodowanego do tyłu, by udrożnić drogi oddechowe
9. ułóż dłoń poszkodowanego pod policzkiem(rys. 4)
10. regularnie sprawdzaj oddech

Utrata przytomności

Utrata przytomności to stan w którym poszkodowany nie reaguje na żadne bodźce zewnętrzne.

Przyczyny utraty przytomności

• urazy mechaniczne,
• wstrząs,
• silne przeżycia psychiczne,
• epilepsja,
• udar mózgu,
• choroby nerwowe,
• zatrucia
• urazy wewnętrzne
• choroby układów krążenia i układu oddechowego

Sposób udzielania pierwszej pomocy

• Ogólny schemat podczas udzielania pierwszej pomocy  
• Jeżeli poszkodowany oddycha, po wcześniejszym zabezpieczeniu innych urazów, ustawiamy go w pozycji bocznej bezpiecznej

Krwotoki

Krwotokiem nazywamy gwałtowną utratę krwi, najczęściej na skutek urazu naczyń krwionośnych.

Objawy krwotoku

• blady kolor skóry
• ogólne osłabienie
• przyspieszone i ledwo wyczuwalne tętno (tętno nitkowate)
• zaczerwienienie skóry
• spadek ciśnienia krwi
• mroczki przed oczami
• niepokój
• szum w uszach
• zimny pot
• z czasem utrata przytomności

Postępowanie przy krwotoku zewnętrznym

1. Umieszczenie zranionej kończyny w górze
2. Zatamowanie upływu krwi poprzez ucisk bandażem jałowym
3. W ciężkich przypadkach, takich jak wypadek masowy, amputacje, zmiażdżenia, należy zastosować opatrunek uciskowy. Umieszczamy go około 5 centymetrów powyżej rany.
4. Przy krwotoku z nosa należy położyć okład chłodzący w okolicach nasady nosa.

Udar cieplny

Udar cieplny lub też udar słoneczny to przegrzanie organizmu (najczęściej głowy) wskutek długiego wystawienia na działanie ciepła. Przyczyną może być również nadmierny wysiłek fizyczny. Szczególnie narażone są osoby starsze i dzieci. Do grupy podwyższonego ryzyka zaliczają się również osoby cierpiące na cukrzycę, choroby serca, nadwagę.

Objawy

• Ogólne osłabienie organizmu
• przyspieszone tętno
• suchość skóry
• wyczerpanie
• nudności i zawroty głowy
• zaburzenia świadomości
• utrata przytomności

Pomoc

• Należy natychmiast umieścić poszkodowanego w zacienionym miejscu
• Ułożyć w pozycji półsiedzącej
• Można podać chłodny napój
• Gdy poszkodowany jest nieprzytomny układamy go w pozycji bocznej ustalonej i wzywamy pogotowie
• W przypadku braku oddechu stosujemy sztuczne oddychanie, aż do przybycia lekarza

Zawał serca

Zawał serca to martwica mięśnia sercowego spowodowana jego niedokrwieniem

Objawy

• piekący, dławiący, rozpierający, promieniujący do żuchwy i lewej kończyny górnej ból w klatce piersiowej, nieustępujący po odpoczynku,
• panika,
• lęk przed śmiercią,
• duszność,
• pobudzenie ruchowe
• bladość
• lepki pot
• spadek ciśnienia tętniczego
• wzrost częstości akcji serca,
• lub inne zaburzenia tętna.

Pierwsza pomoc przedmedyczna

Jeżeli poszkodowany jest przytomny układamy go w pozycji półsiedzącej, w przeciwnym wypadku stosujemy pozycję boczną ustaloną. Następnie wezwać należy fachową pomoc medyczną. Przed przyjazdem pogotowia kontrolujemy tętno i oddech poszkodowanego i w razie pomocy rozpoczynamy resuscytację krążeniowo-oddechową.